OUR PINOY THEOLOGIAN: Loving the Church, Challenging the Church

    Dahil sa synodality, dapat maging matingkad ang ugnayan ng pagpapalitan at pagbabahaginan sa pagitan ng obispo at ng bayan ng Diyos. Mahalagang kilalanin ang tinatawag na “sensus fidei” (kamalayan ng pananampalataya) ng mga binyagan, ng mga karaniwang mananampalataya.   Ano ba ang “sensus fidei?” Ito ay ang espirituwal na kakayanan ng isang binyagang Kristiyano na maramdaman at makilatis ang isang aral bilang matapat o kaya ay taliwas sa Mabuting Balita ng ating Panginoong Hesukristo. Hindi ito bunga ng pangangatuwiran kundi bugso at natural na udyok na karunungang kaloob ng Espiritu Santo sa mga anak ng Diyos. Dahil sa sensus fidei, dapat lamang ang pagpapalitang-kuro ng mga pinuno ng simbahan at ng mga ordinaryong kasapi upang makarating sa makabuluhan at mabungang pagtugon sa kalooban ng Diyos.   Hindi lamang ang mga obispo ang nakakaalam ng kalooban ng Diyos at ng turo ng Diyos sa simbahan. Hindi tagatanggap lamang ng aral ang mg...

    Dahil sa tawag ng synodality, kailangan ang masusing pagkamalikhain ng pag-iisip tungkol sa mga paring-lingkod.   Hindi lamang "bilang" ng pari ang mahalagang mapanatili at maparami, kundi dapat ding hangarin na ang mga kandidato sa pagkapari ay may tunay na kakayahang kumilatis, magpalakas, maghubog at magsaayos ng mga kaloob ng Diyos sa kanyang bayan, sa lahat ng binyagan, ayon sa aral ng Vatican II (Lumen Gentium 12, Apostolicam Actuositatem 12, Presbyterorum Ordinis 9).   Sa simbahan na may diwa ng synodality, na magkakasamang naglalakbay, tila hindi akma ang paghubog sa mga seminarista bilang mga nakabukod at napakalayo sa karaniwang buhay ng mga taong paglilingkuran nila. Dapat patuloy ding tuklasin ang mga malikhain at bagong paraan ng pagpapari na makatutulong lunasan ang patuloy na pagkaubos ng mga pari sa ibang bahagi ng mundo. Mahalaga at may saysay ang hindi pag-aasawa ng pari, subalit hindi dapat ituring ito na halos napakat...

    Maraming natuwa nang mabalitang pinayagan na ng simbahan na magkaroon ng permanent deacons ang mga Katoliko sa Pilipinas. Mula pa noong Second Vatican Council, maraming bansa ang nagtatag ng ministry o paglilingkod ng permanenting diyakono, karamihan sa kanila ay may asawa at pamilya, bilang karagdagang suporta sa paglilingkod sa bayang ng Diyos.   Ang “permanent deacon” ay tumatanggap ng ordinasyon, hindi tungo sa pagpapari, kundi tungo sa paglilingkod sa pamayanan. Siya ay larawan ni Kristong Lingkod ng lahat, na ang diwa ay masasalamin sa paghuhugas niya ng paa ng kanyang mga apostol noong Huling Hapunan. Ang “transitional deacon” naman ay tumatanggap ng ordinasyon, bilang hakbang tungo sa susunod na antas ng orden, ang pagpapari. Lahat ng magiging pari ay dumadaan sa pagiging diyakono upang lalo nilang maalala na anuman ang marating nila sa mga darating na hakbang at yugto ng kanilang buhay, sila ay unang-una, mga lingkod at hindi pangino...

  Kapag sinabing ministry o paglilingkod sa simbahan, ang unang pumapasok sa isip ng ordinaryong tao ay pari, madre, misyonero, manong at manang. Kalimitan ding nakadikit sa pananaw ng paglilingkod ang pagkakaroon ng kapangyarihang maglingkod. Makapangyarihan si Father sa simbahan; may impluwensya din si Sister at si Brother na lider ng mga grupo sa simbahan.   Mas magandang isipin ang ministry o paglilingkod na hindi kaugnay ng kapangyarihan kahit na mahalaga ito at kinakailangan. Ang bawat paglilingkod, maging ang pinakamaliit na gawain ng volunteer sa parokya hanggang sa posisyong kura paroko, ay umuusbong sa buhay ng pamayanan ng Diyos at nananatili ito upang maglingkod sa paglago ng misyon ng Diyos na isinusulong ng simbahan.   Sa isang simbahang synodal o talagang sama-samang naglalakbay, ang lay ministry o paglilingkod ng mga layko ay napakahalaga. Hindi lamang ang mga na-ordenahang mga pari o obispo ang tagapaglingkod; maging mga binyaga...

      Ayon kay Pope Francis, ang lunas sa sakit na “klerikalismo” sa simbahan ay ang sinodalidad (synodality = sama-samang paglalakbay ng simbahan). Ang hamon ng sinodalidad ay ang sama-samang pagsisikap na magbago tungo sa pagkawasak ng ating hilig na laging magmukhang tama at mukhang banal para sa gayon ay magkaroon naman ng kababaang-loob na pakikinig sa bawat isa sa simbahan, at higit sa lahat, pakikinig sa sinasabi ng Espiritu sa atin.    Malaking problema sa simbahan ngayon ang maling paggamit ng kapangyarihan at ang pamumuno ng iilang piling tao, subalit malaking problema din ang hindi pagkakasundo-sundo sa loob ng isang simbahan na higit isang bilyong katao ang kasapi. Dapat nating mapahalagahan ang pagiging katoliko (universal) natin; iyong tayo ay binubuo ng iba’t-ibang kultura, lahi at kasaysayan dahil tayo ay isang simbahang pang buong mundo (global church). Kailangang pakinggan ang situwasyong magkakaiba, ang mungkahi ng bawat isa,...

      Napatutunayan na ang masamang epekto ng “klerikalismo” sa simbahan, na sa hanay ng mga obispo at pari, ay nadarama bilang isang paniniwala ng ilan sa mga ito na sila ay mas angat at mas mataas sa mga layko na kanilang pinamamahalaan, na lagi silang dapat sundin at pakinggan, at dapat pagtuunan ng pribilehiyo ng kapangyarihan at natatanging pagkilala o pagtrato.   Subalit ang mga layko din ay hindi ligtas sa tukso ng klerikalismo. Dahil sa nakikita nilang kapangyarihan o impluwensya ng mga pari sa simbahan, ilan sa mga layko ay nasisilaw din na magkaroon ng ganitong kapangyarihan. Mula pa sa mga sulat at aral ni Pope St. John Paul II, makikita na na may mga laykong nais akuin ang mga role na para lamang sa mga pari. May mga layko na siyang nais magpalakad ng simbahan, manguna sa gawaing pastoral na dapat ay pagkukusa ng pari, at minsan ay nais ding akuin ang gampaning liturhikal ng pari tulad ng pangangaral at pangunguna sa pampamayanang pagsamba. Kung t...

      May ilang anomalya sa paghirang ng mga obispong Katoliko ngayon ayon sa mga eksperto.   Alam ba ninyo na may mga obispo (residential bishop) sa simbahang Katolika na bishop o pinuno ng isang lugar na kilala natin tulad ng Basilan, Iba, Cebu, New York (mga aktuwal na lugar ngayon) at may mga bishop (titular bishop) na nakatalagang pinuno sa mga kakaibang lugar tulad ng Obba, Lamus, Uzita (mga dating lugar na burado na sa modernong mapa)? Itong mga huli ay tinatawag na titular bishops o obispo ng mga dating mga dioceses na hindi na ngayon matatagpuan o kaya ay na-dissolve na dahil sa iba’t-ibang kadahilanan.   Isang malaking palaisipan ito sa marami. Ayon sa theologian na si John Fuellenbach, SVD, nagpapakita daw ito na bawat obispo ay kaugnay ng isang local church, ng isang diocese, kahit pa ang diocese na ito ay isa na lamang ala-ala; kahit papaano daw, kaugnay ng obispo ang diocese na iyon sa espirituwal na paraan. Ayon naman kay Richard Gaillarde...

    Mas dumalas pag-usapan ang tinatawag na “clericalism” mula nang nahalal si Pope Francis, dahil sa kanyang sariling halimbawa ng simpleng pamumuhay at sa kanyang pagpuna sa mga paraan kung paanong lumalaganap ang isang nakatatakot na kaisipan at kaugalian sa hanay ng mga pari.   Ang grupo ng mga pari ay tinatawag na “kaparian,” na sa Ingles ay “clergy.” Tumutukoy ito sa isang grupo ng mga Kristiyano na may natatanging kaalaman at kasanayan sa loob ng simbahan (isipin na lamang kung gaano katagal at kahirap ang paghubog sa isang seminarista bago maging ganap na pari; halos sampung taon o higit pa). Para sa isang institusyong tulad ng simbahang Katolika, mahalaga na may ganitong grupo   para sa pamamahala ng pamayanan ng Diyos. Kaya, hindi masamang magkaroong kaparian o clergy.   Subalit pangit talaga kapag namayani ang kaisipan at kaugaliang tinatawag namang “clericalism” (klerikalismo). Bagamat walang tahasang pagsasalin sa wikan...

HERE WE WILL DISCUSS VARIOUS ASPECTS OF THEOLOGY IN A WAY FILIPINO CATHOLICS WILL EASILY UNDERSTAND!     photo:  http://www.cnnphilippines.com/life/culture/2019/4/16/holy-week-filipinos.html